بازدید: 100 بازدید

امروزه بسیاری از کاربران به دنبال دسترسی عمیق تر به قابلیت های دستگاه خود هستند. در اندروید، این دسترسی از طریق فرایندی به نام روت انجام می شود. اما در اکوسیستم اپل، راهکار مشابهی به نام جیلبریک وجود دارد که کاربران حرفه ای برای عبور از محدودیت های iOS از آن استفاده می کنند.
اپل در طراحی iOS سیاست های سخت گیرانه ای برای حفظ امنیت، پایداری و کنترل بر اکوسیستم نرم افزاری خود در نظر گرفته است. به همین دلیل، بسیاری از تنظیمات، فایل های سیستمی و حتی نصب اپلیکیشن ها خارج از اپ استور به طور پیش فرض محدود شده اند. اما جیل بریک به عنوان یک راهکار غیررسمی، این محدودیت ها را می شکند و به کاربر امکان کنترل بیشتر بر دستگاه می دهد.

جیلبریک (Jailbreak) چیست؟

جیلبریک یا Jailbreak فرایندی است که در آن محدودیت های نرم افزاری اعمال شده توسط اپل بر روی دستگاه های iOS مانند آیفون، آیپد یا آیپاد تاچ برداشته می شود. این فرایند به کاربر اجازه می دهد به فایل های سیستمی دسترسی داشته باشد، اپلیکیشن هایی خارج از اپ استور نصب کند، رابط کاربری را شخصی سازی کند و قابلیت هایی به دستگاه اضافه کند که به طور رسمی در دسترس نیستند.
جیل بریک معمولا با استفاده از ابزارهای خاصی مانند Checkra1n ،Unc0ver یا Taurine انجام می شود. این ابزارها از آسیب پذیری های امنیتی در نسخه های خاصی از iOS استفاده می کنند تا بتوانند محدودیت های سیستم را دور بزنند. نوع ابزار مناسب برای جیل بریک بسته به مدل دستگاه و نسخه سیستم عامل iOS متفاوت است.

مزایای جیلبریک iOS

جیلبریک برای بسیاری از کاربران حرفه ای راهی است برای فرار از محدودیت های بسته اپل و دستیابی به کنترل کامل روی دستگاه. یکی از اصلی ترین مزایای آن، امکان نصب اپلیکیشن هایی خارج از اپ استور است. با جیلبریک می توان از فروشگاه هایی مثل Cydia استفاده کرد که اپلیکیشن هایی را ارائه می دهند که در اپ استور یا وجود ندارند یا توسط اپل تایید نشده اند.

شخصی سازی گسترده نیز از دیگر دلایل محبوبیت Jailbreak است. کاربران می توانند آیکون ها، فونت ها، رنگ ها، انیمیشن ها و حتی ظاهر صفحه قفل یا مرکز کنترل را تغییر دهند و تجربه ای متفاوت با رابط کاربری استاندارد iOS داشته باشند. همچنین جیل بریک امکان فعال سازی قابلیت هایی را فراهم می کند که در حالت عادی در سیستم عامل iOS غیرفعال یا محدود شده اند؛ مانند ضبط تماس ها، استفاده از لانچرهای خاص، مدیریت فایل ها در سطح سیستمی و حذف اپلیکیشن های پیش فرض اپل که به صورت عادی قابل پاک سازی نیستند.

معایب جیل بریک iOS

در مقابل همه مزایایی که جیل بریک به همراه دارد، باید به معایب آن نیز توجه داشت. مهم ترین خطر، کاهش امنیت دستگاه است. با باز شدن دسترسی به فایل های سیستمی، امکان نفوذ بدافزارها یا اجرای کدهای مخرب افزایش می یابد، مخصوصا اگر از منابع غیرقابل اعتماد برای نصب برنامه ها استفاده شود.

از سوی دیگر، اپل دستگاه های جیل بریک شده را از گارانتی خارج می کند. حتی اگر مشکلی مستقیما به جیلبریک مربوط نباشد، امکان رد خدمات گارانتی وجود دارد. این موضوع برای کاربرانی که به پشتیبانی رسمی اپل نیاز دارند، نکته ای مهم محسوب می شود.

جیلبریک می تواند باعث ناپایداری سیستم شود. بسیاری از توییک ها و اپلیکیشن های غیررسمی ممکن است به خوبی با نسخه های مختلف iOS سازگار نباشند و باعث هنگ کردن، کرش کردن یا افت عملکرد دستگاه شوند. در برخی موارد نیز اپلیکیشن هایی مانند اپل پی یا برنامه های بانکی پس از جیلبریک دیگر کار نمی کنند یا با اختلال مواجه می شوند.

در نهایت، کاربران جیل بریک شده نمی توانند به طور مستقیم به‌روزرسانی های رسمی آی او اس را نصب کنند. برای ارتقا نسخه سیستم عامل معمولا لازم است جیلبریک حذف شود، یا باید منتظر نسخه های خاص و روش های جایگزین بود.

کاربردهای جیلبریک

جیلبریک امکانات متنوعی را در اختیار کاربران قرار می دهد که در حالت عادی در iOS قابل دسترسی نیستند. برخی از مهم ترین کاربردهای آن عبارت اند از:

  • نصب برنامه های کرک شده یا رایگان: اپلیکیشن هایی که در اپ استور پولی هستند یا به هر دلیلی منتشر نشده اند، از طریق جیلبریک قابل نصب هستند.
  • مدیریت پیشرفته فایل ها: با استفاده از ابزارهایی مانند Filza File Manager می توان به فایل‌های سیستمی دسترسی پیدا کرد و آن ها را ویرایش یا مدیریت کرد. این قابلیت برای توسعه دهندگان و کاربران حرفه‌ای بسیار مفید است.
  • حذف اپلیکیشن های پیش فرض اپل: برخی برنامه های از پیش نصب شده که به صورت معمول حذف ناپذیر هستند، پس از جیلبریک قابل پاک سازی می شوند.
  • شخصی سازی کامل رابط کاربری: امکان استفاده از تم ها، آیکون های سفارشی، فونت ها، ویجت ها و دیگر عناصر گرافیکی خاص برای تغییر ظاهر دستگاه وجود دارد.
  • ایجاد میانبرها و ژست های لمسی سفارشی: می توان عملکرد دکمه ها یا حرکات لمسی را تغییر داد و میانبرهایی خاص برای راحتی بیشتر تعریف کرد.
  • افزودن قابلیت های جدید یا بازگرداندن قابلیت های قدیمی: برخی ویژگی هایی که در نسخه های جدید iOS حذف شده اند، از طریق جیل بریک قابل بازگردانی هستند. همچنین می توان قابلیت هایی مانند Multitasking پیشرفته یا کنترل های سیستمی خاص را فعال کرد.

تفاوت جیلبریک iOS با روت اندروید

ویژگیجیلبریک (iOS)روت (اندروید)
هدفحذف محدودیت های اپل برای نصب برنامه های غیررسمی و شخصی سازیدسترسی کامل به سطح روت سیستم عامل اندروید
سطح دسترسی به فایل هامحدودتر از روت، دسترسی کنترل شده به فایل‌های سیستمیکامل و عمیق، امکان تغییر همه فایل های سیستمی
روش انجامپیچیده تر، نیازمند ابزارهایی مانند Unc0ver یا Checkra1n و نسخه خاص iOSآسان تر، با ابزارهای متنوعی مانند Magisk یا KingRoot
پایداری پس از آپدیتمعمولا با هر آپدیت iOS از بین می رود و باید مجدد انجام شودبسته به روش روت، ممکن است باقی بماند یا نیاز به تکرار داشته باشد
قابلیت های شخصی سازیتمرکز روی تغییر ظاهر و نصب اپلیکیشن های غیررسمیامکان نصب کاستوم رام و تغییرات اساسی در سیستم عامل
ریسک امنیتیبالا، به خصوص در صورت نصب اپ های نامطمئننسبتا پایین تر، با امکان مدیریت بیشتر توسط کاربر
واکنش شرکت سازندهاپل کاملا مخالف جیلبریک است و گارانتی را باطل می کندبرخی تولیدکنندگان بی تفاوت یا حتی حامی روت هستند
به روزرسانی سیستم عاملبه روزرسانی رسمی ممکن نیست یا دشوار استدر بسیاری از موارد، آپدیت ممکن است اما بستگی به روش روت دارد

جیلبریک در iOS بیشتر بر حذف محدودیت های اپل و باز کردن راه برای نصب برنامه های غیررسمی و تغییرات ظاهری متمرکز است. اما روت در اندروید به کاربر امکان دسترسی کامل به هسته سیستم و کنترل عمیق تری روی همه بخش های سیستم عامل می‌دهد. برای مقایسه کامل تر درباره روت اندروید، می توانید مقاله «روت کردن گوشی چیست؟ مزایا و معایب آن» را نیز مطالعه کنید.

سخن پایانی

جیلبریک در iOS و روت در اندروید، هر دو راه هایی برای دستیابی به سطح بالاتری از کنترل روی دستگاه هستند. جیلبریک بیشتر به منظور دور زدن محدودیت های سخت گیرانه اپل، نصب اپلیکیشن های غیررسمی و شخصی سازی ظاهر دستگاه انجام می شود. در مقابل، روت در اندروید امکان تغییرات عمیق تر در سیستم عامل را فراهم می کند و معمولا از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.

با این حال، هر دو روش با ریسک هایی همراه اند. کاهش امنیت، ناپایداری سیستم، مشکلات در به روزرسانی، و از بین رفتن گارانتی از جمله پیامدهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. به ویژه در مورد جیلبریک، اپل به صورت جدی با این موضوع مقابله می کند و پشتیبانی رسمی را از دستگاه جیلبریک شده سلب می کند. در حالی که در دنیای اندروید، برخی برندها نگاه ملایم تری به روت دارند.

در پایان، این تصمیم به نیازها، میزان دانش فنی و سطح پذیرش ریسک شما بستگی دارد. اگر به دنبال آزادی عمل، شخصی سازی گسترده یا توسعه قابلیت های جدید هستید، جیلبریک و روت می توانند مسیرهای جذابی باشند. اما قبل از هر اقدامی، آگاهانه و با احتیاط پیش بروید.

ادامه مطلب